Íslenski draumurinn eftir Guðmund Andra Thorsson

Guðmundur Andri kláraði fyrir nokkrum dögum að lesa fyrir mig Íslenska drauminn sinn meðan að ég arkaði um miðbæinn, aðallega í og úr vinnu. Í fyrstu var ég aðallega gripinn sömu tilfinningu og þegar að ég gerði áhlaup á Náðarkraft hans sem kom út fyrir þarsíðustu jól: einhvers konar óþol var það líkast til. Það er þetta séreinkenni bóka Guðmundar Andra (fyrir utan Íslandsförina reyndar) að draga upp svipmyndir og setja fram hugleiðingar í formi skáldsögu sem getur verið svolítið seintekið og gerði það að verkum að Náðarkraftur hálfpartinn dagaði upp á náttborðinu hjá mér. Ég sýndi Íslenska draumnum hins vegar örlítið meiri þolinmæði og vissulega borgaði það sig því að bókin sótti í sig veðrið eftir því sem á leið.

Íslenski draumurinn er mjög karlkyns skáldsaga. Miðpunkturinn er menntaskólaárin, kunnuglegt stef úr skáldsögum '68 kynslóðarinnar, en Guðmundur Andri tilheyrir hins vegar næstu kynslóð á eftir - þeirri sem útskrifast tíu árum síðar - og dregur upp mynd af henni og það er í fyrsta lagi nokkuð forvitnilegt frávik frá skáldsögum kynslóðarinnar á undan. Annað sem mér þykir Guðmundi Andra takast með miklum sóma í þessari bók er að ljá menntaskólaárunum þann lúðalega blæ sem þau eiga skilið í stað hinnar ósannfærandi hetjukenndu fortíðarglýju sem oft einkennir menntaskólaárin í skáldsögum yfirleitt. Það rímar alla vega ágætlega við mína reynslu að fá ár séu jafn lúðaleg og menntaskólaárin.

Tónninn og talandinn er líka skemmtilega bjálfalegur og í snjallri mótsögn við hátíðleik eða þá hástemmdar áætlanir sögupersóna. Þá eru sömuleiðis dregnar upp skýrar andstæður á milli menntaskólakynslóðar áttunda áratugarins og kynslóðar foreldra þeirra og vonir þeirra og skipbrot.

Sem sagt í heild bara nokkuð fín bók á að hlýða svona á röltinu upp og niður öngstræti hundraðogeins.